ADHD u osób dorosłych manifestuje się różnorodnie. Zaburzenia uwagi mogą prowadzić do trudności w skupieniu się na długotrwałych zadaniach, częstego zapominania, a także problemów z organizacją pracy. Nadruchliwość, która u dzieci objawia się nadmierną aktywnością fizyczną, w dorosłości często przybiera formę wewnętrznego niepokoju lub trudności w uzyskaniu relaksu. Impulsywność może powodować nieprzemyślane decyzje, konflikty interpersonalne oraz problemy w utrzymaniu stabilności zawodowej i osobistej.
Dysregulacja emocjonalna (DESR) jest uznawana za kluczowy element obrazu klinicznego ADHD u dorosłych. Objawy obejmują nadreaktywność emocjonalną, labilność emocjonalną oraz drażliwość i wybuchowość, które mogą prowadzić do konfliktów interpersonalnych i tym samym obniżać jakość życia. Nadreaktywność emocjonalna to nadmierna reakcja na codzienne stresory, łatwe uleganie prowokacjom, co często skutkuje obniżeniem nastroju lub nieadekwatnym gniewem. Labilność emocjonalna charakteryzuje się szybkimi zmianami nastroju, które mogą być mylnie diagnozowane jako zaburzenia nastroju, takie jak choroba afektywna dwubiegunowa.
Objawy ADHD u dorosłych mogą prowadzić do znaczących trudności w życiu codziennym. Zaburzenia uwagi utrudniają realizację zobowiązań zawodowych (zwłaszcza związanych z terminową realizacją zadań, planowaniem dłuższego wysiłku intelektualnego), a impulsywność koreluje z podejmowaniem ryzykownych decyzji, często stanowiących zagrożenie dla zdrowia i życia. Dysregulacja emocjonalna dodatkowo ułatwia angażowanie się w aktywności ryzykowne, takie jak sporty ekstremalne, impulsywne zachowania seksualne czy używanie substancji psychoaktywnych, co pogłębia problemy, zaburza samoocenę i relacje z innymi osobami.
Farmakoterapia, w tym stosowanie psychostymulantów (metylofenidat) oraz leków niestymulujących (np. atomoksetyna), pozostaje
podstawowym podejściem w leczeniu ADHD. Jednakże wielu pacjentów wymaga dodatkowego wsparcia psychoterapeutycznego, zwłaszcza w przypadku współwystępowania DESR.
CBT jest szeroko stosowana w leczeniu ADHD. Terapia koncentruje się na rozwijaniu umiejętności organizacyjnych, zarządzaniu czasem oraz redukcji impulsywności. W kontekście dysregulacji emocjonalnej CBT uczy pacjentów rozpoznawania i modyfikowania myśli oraz zachowań prowadzących do negatywnych emocji.
Skuteczna w leczeniu ADHD okazała się także DBT. Terapia ta uczy umiejętności regulacji emocji, tolerancji na stres, co przekłada się na lepsze funkcjonowanie interpersonalne. Włączenie elementów DBT do terapii ADHD pozwala na lepsze radzenie sobie z emocjonalną impulsywnością.
Połączenie CBT i DBT pozwala na całościowe wsparcie pacjentów z ADHD. Podczas gdy CBT skupia się na zarządzaniu objawami osiowymi, DBT dostarcza narzędzi do radzenia sobie z trudnościami emocjonalnymi. Takie zintegrowane podejście jest szczególnie skuteczne w leczeniu dorosłych pacjentów z ADHD i współwystępującymi trudnościami emocjonalnymi.
Dorośli pacjenci z ADHD wymaga całościowego podejścia terapeutycznego, które uwzględnia nie tylko objawy osiowe, ale także trudności emocjonalne. Terapie zintegrowane, takie jak połączenie CBT i DBT, otwierają nowe możliwości dla skutecznego leczenia tego złożonego zaburzenia. Wsparcie to pozwala pacjentom na lepsze funkcjonowanie w codziennym życiu i minimalizowanie skutków ADHD w sferze zawodowej, społecznej i emocjonalnej.
